W dzisiejszych czasach tłumaczenia stały się podstawowym narzędziem komunikacji. W dobie dynamicznego rozwoju i pojmowaniu świata jako globalnej wioski, tym bardziej są one pożądane. Tłumaczenia są obecnie stałym i oczywistym elementem porozumiewania się. Dlatego warto wiedzieć, jakie są rodzaje tłumaczeń. Czy każde jest takie samo? Na jakie rodzaje tłumaczeń jest największe zapotrzebowanie? Dziś potrzeba tłumaczenia różnych tekstów sprawia, że na usługi tłumaczy jest ogromny popyt. Czy są to tłumaczenia pisemne czy ustne? A może największą popularnością cieszą się tłumaczenia przysięgłe? Które z nich są najczęściej zlecane do biura tłumaczeń? Sprawdźmy więc jakie są rodzaje tłumaczeń pisemnych i na które z nich jest największy popyt.

Jakie są rodzaje tłumaczeń pisemnych – podstawowa klasyfikacja

Aby lepiej zrozumieć specyfikę tłumaczeń pisemnych, warto w ogóle wiedzieć czym one są. Podstawowym podziałem tłumaczeń jest ich podział na tłumaczenia ustne i pisemne. To bardzo ogólna klasyfikacja, stworzona w oparciu o sposób tłumaczenia. W zależności od tego, jaką formę przybiera przekład, takie umiejętności musi zaangażować tłumacz. Sama znajomość języka obcego nie wystarcza.

Otóż, najogólniej tłumaczenia pisemne polegają na interpretacji tekstu z języka źródłowego i przeniesieniu go do języka docelowego. Proces tłumaczenia odbywa się pisemnie. Podczas przekładu tłumacz musi wziąć pod uwagę nie tylko znaczenie słów, ale również kontekst kulturowy i cel tłumaczenia. Z tłumaczeniami pisemnymi spotkamy się najczęściej. I dotyczą one wszystkich możliwych dziedzin życia. Klasyfikując rodzaje tłumaczeń pisemnych można je podzielić na:

• tłumaczenia zwykłe
• tłumaczenia przysięgłe
• tłumaczenia specjalistyczne
• tłumaczenia maszynowe

Tłumaczenia ustne polegają na przekładzie tekstu wypowiadanego. Tak jak materiałem wyjściowym dla tłumaczeń pisemnych jest tekst napisany, tak dla tłumaczeń ustnych jest to tekst mówiony w czasie rzeczywistym. Inne jest także miejsce pracy tłumacza ustnego.

Jakie są rodzaje tłumaczeń ustnych? Tłumaczenia ustne dzielimy na tłumaczenia konsekutywne i tłumaczenia ustne symultaniczne.

Przekład konsekutywny polega na tym, że tłumacz najpierw wysłuchuje fragmentu wypowiedzi mówcy w języku źródłowym. Następnie prelegent robi przerwę w wypowiedzi i w tym czasie tłumacz przekłada jego wypowiedź na język docelowy.

Tłumaczenia symultaniczne przebiegają inaczej. Tu tłumaczenie następuje równolegle z wypowiedzią w języku źródłowym. Z tłumaczeniami symultanicznymi najczęściej spotykamy się podczas konferencji międzynarodowych czy spotkań biznesowych. Nazywane są często tłumaczeniem kabinowym. Dlaczego? Tłumacz podczas przekładu wykonuje tłumaczenie w odseparowanym pomieszczeniu i w słuchawkach słyszy wypowiadany tekst. Jednocześnie do mikrofonu tłumaczy odbiorcy jego przekaz. Ten rodzaj tłumaczenia wymaga nie tylko biegłej znajomości danego języka obcego, ale również ogromnego opanowania i skupienia. Jest też jednym z najtrudniejszych rodzajów tłumaczeń.

Warto przeczytać: Czy język norweski jest potrzebny w Norwegii?

Jakie są rodzaje tłumaczeń pisemnych – tłumaczenia przysięgłe i zwykłe

Ta klasyfikacja określa byt tłumaczenia w kontekście prawa. Ten podział tłumaczeń odnosi się do tego, czy tłumaczony tekst ma charakter formalny czy prywatny. Dokumenty formalne to wszelkiego rodzaju pisma urzędowe, prawnicze i sądowe. To także dokumenty, od których poświadczenia zależy jego ważność. Prywatne zaś to wszystkie te dokumenty, które nie mają tych cech.

Tłumaczenia przysięgłe. Inaczej nazywane są też przekładami uwierzytelnionymi. Ten rodzaj tłumaczeń pisemnych odnosi się do wszystkich dokumentów formalnych takich jak pisma urzędowe, akty notarialne, dyplomy czy dokumentacja samochodowa. To wszystkie te dokumenty, których poświadczenie jest niezbędne dla celów formalnych. Tłumaczenia uwierzytelnione realizuje tłumacz przysięgły. W Polsce, aby zostać tłumaczem przysięgłym należy zdać państwowy egzamin i uzyskać uprawnienia do wykonywania tego zawodu. Tłumacz przysięgły wpisywany jest na listę tłumaczy przysięgłych prowadzoną przez Ministra Sprawiedliwości. Wykonywanie zawodu tłumacza przysięgłego wiąże się z ogromną odpowiedzialnością za przekład. Taki tłumacz poświadcza własną pieczęcią i podpisem ważność dokumentu i jego zgodność z prawem. Tłumaczenia przysięgłe mają bardzo sformalizowany charakter z uwagi na specyficzną terminologię i fachowe słownictwo. Dlatego najczęściej wykorzystywane są w obrocie prawnym. Wykonywane są najczęściej na potrzeby instytucji publicznych – sądów, urzędów czy prokuratury. Osoby prywatne również mogą uwierzytelnić dokumenty u tłumacza przysięgłego.

Tłumaczenia zwykłe. Dotyczą one wszystkich pism, które nie mają charakteru formalnego. W ten sposób tłumaczone są pisma prywatne, pisane językiem potocznym i literatura. Tłumaczenie zwykłe odnosi się do tekstów, które nie wymagają użycia specjalistycznej terminologii. Bardzo często spotykamy się z nimi na co dzień. Wykorzystywane są w bieżącym obrocie informacji. Tłumaczenia tekstu może wykonać każdy tłumacz, nawet nie posiadający uprawnień tłumacza przysięgłego.

Jakie są rodzaje tłumaczeń pisemnych – tłumaczenia specjalistyczne

Ten rodzaj tłumaczeń pisemnych należy do najtrudniejszych. Od tłumacza wymaga nie tylko biegłej znajomości obu języków, ale także wiedzy z danej dziedziny przekładu. Najczęściej tłumaczenia specjalistyczne dotyczą tekstów technicznych. To tłumaczenia instrukcji obsługi, dokumentacji techniczno – ruchowej czy rozpraw naukowych. Jednak tłumaczenia techniczne to nie jedyny rodzaj tłumaczeń pisemnych specjalistycznych. Takie tłumaczenie może dotyczyć różnych dziedzin i specjalizacji. Równie często występują jako tłumaczenia medyczne, biznesowe, księgowe, prawnicze czy marketingowe. Takie tłumaczenie wymaga od tłumacza nie tylko znajomości języków, ale również specjalistycznej terminologii i znajomości nomenklatury charakterystycznej dla danej dziedziny.

Dlatego często tłumaczami specjalistycznymi są osoby, które mają również wykształcenie kierunkowe. I tak, tłumaczeniami medycznymi często zajmują się lekarze, prawniczymi – prawnicy, a technicznymi – inżynierowie. To oni są wybitnymi ekspertami od tego rodzaju tłumaczeń pisemnych. Teksty specjalistyczne są bardzo skomplikowane i samo przełożenie słowo po słowie nie wystarczy. Odpowiednia strategia, konieczność zastosowania fachowej nomenklatury sprawiają, że są ogromnym wyzwaniem dla tłumaczy.

Jakie są rodzaje tłumaczeń pisemnych – tłumaczenie maszynowe

Odnosząc się do tematu rodzajów tłumaczeń pisemnych należy również wskazać tłumaczenie maszynowe. To specyficzny rodzaj tłumaczenia pisemnego. Przede wszystkim dlatego, że takie tłumaczenie wykonuje aplikacja internetowa, a nie prawdziwy tłumacz. Dzięki temu każdy z nas, nie wychodząc z domu może „samodzielnie” przetłumaczyć tekst. Wystarczy wpisać go do programu, a ten automatycznie go tłumaczy. Programy do translacji maszynowej wykorzystują znane im algorytmy językowe. Po prostu taki translator korzysta z bazy tekstów już wcześniej tłumaczonych.

Warto jednak zwrócić uwagę, że tłumaczenie maszynowe nie dorównuje jakością tłumaczeniu tradycyjnemu. Mimo ogromnego postępu technologicznego, wciąż translator maszynowy nie jest doskonały. Nawet najlepsza aplikacja do tłumaczenia maszynowego nadal gubi kontekst tłumaczeniowy tekstu.

Warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden rodzaj tłumaczeń pisemnych, a mianowicie na transkreację. To coraz częściej pojawiający się w ofercie biur tłumaczeń rodzaj tłumaczeń pisemnych. Polega on na takim przekształceniu oryginału na język docelowy, aby jak najlepiej oddał kontekst kulturowy języka docelowego. Podczas tłumaczenia pisemnego tą techniką tłumacz dąży do jak najlepszego uchwycenia sensu i odniesienia go do kultury danego języka. Ma to na celu stworzenie przekładu, który będzie czytelny i celnie trafiony w języku docelowym. Jest to swoiste połączenie tłumaczenia dosłownego z copywritingiem. Od tłumacza wymaga nie tylko znajomości języków, ale także zdolności edytorskich oraz znajomości kultury obu języków. Tłumacz podczas przekładu może bowiem napotkać na trudne do przetłumaczenia kontekstowo wyrażenia. Są to np. nazwy własne produktów czy usług, które w dosłownym tłumaczeniu mogą wywoływać negatywne skojarzenia w języku docelowym. Stąd tak istotne są umiejętności zgrabnego ujęcia leksykalnego i celność wyboru terminologii. Transkreacja najczęściej wykorzystywana jest w reklamie i marketingu.

Dzięki tłumaczeniom nasz świat staje się bogatszy i atrakcyjniejszy. To właśnie dzięki tłumaczeniom pisemnym mamy nieograniczone wręcz możliwości poznawania nowoczesnych rozwiązań. Nie bez znaczenia jest tu przede wszystkim osoba tłumacza. To on przybliża nam świat i opisuje jego najciekawsze aspekty. Dlatego rola tłumacza w dzisiejszym świecie jest nieoceniona. Tłumacze stają się łącznikami w komunikacji ludzi z różnych kultur i krajów. Dzięki nim nasze życie stało się prostsze, a nowoczesne technologie są dosłownie na wyciągnięcie ręki.

Może Cię także zainteresować:

• Szereg zalet, niemal brak wad. Charakterystyka systemu edukacji w Norwegii
• Język norweski słówka
• Jak napisać CV po norwesku?

Krystian Szymański

Mam na imię Krystian i jestem poznaniakiem. Od 2 lat pracuję jako tłumacz języka norweskiego i twórca artykułów o tematyce lingwistycznej. W swojej pracy cenię elastyczność i możliwość nieustannego rozwoju, dzięki czemu swoim doświadczeniem i praktyczną wiedzą chętnie się z Wami podzielę. Poza pracą czas wolny spędzam na basenie, gdzie od ponad 7 lat amatorsko uprawiam pływanie. Jest to dla mnie fantastyczny relaks i odprężenie po długim dniu oraz solidna dawka pozytywnej energii na cały następny dzień.