Szereg zalet, niemal brak wad. Charakterystyka systemu edukacji w Norwegii
Nazywany jednym z najlepszych na świecie, system edukacji w Norwegii oferują tamtejszej młodzieży świetne warunki do nauki i jasne perspektywy na przyszłość. Po wprowadzonej reformie, wszystkie jego założenia zyskały podziw i uznanie na całym świecie.
System edukacji w Norwegii zakłada, że nauka jest obowiązkowa dla wszystkich dzieci w wieku 6–16 lat. Rok szkolny trwa od połowy sierpnia do końca czerwca następnego roku. Święta Bożego Narodzenia – od połowy grudnia do początku stycznia – dzielą rok szkolny norweski w dwóch kategoriach. Obecnie drugi termin rozpoczyna się na początku stycznia.
Norweski system edukacji można podzielić na trzy części
szkołę podstawową (Barneskole, wiek 6–13 lat),
gimnazjum (Ungdomsskole, wiek 13–16 lat)
szkołę średnią II stopnia (Videregående skole, wiek 16–19 lat).
Poziomy Barneskole i Ungdomsskole są obowiązkowe i są powszechnie nazywane Grunnskole (dosłownie oznacza „szkoła podstawowa”). Szkoła podstawowa i gimnazjum są obowiązkowe
dla wszystkich dzieci w wieku 6–16 lat. Przed 1997 rokiem obowiązkowe system edukacji w Norwegii rozpoczynało się w wieku 7 lat. Uczniowie często muszą zmienić szkołę, gdy uczęszczają do gimnazjum i prawie zawsze muszą zmienić szkołę, gdy uczęszczają do szkoły średniej, ponieważ wiele szkół oferuje tylko jeden poziom nauki.
Szkoła Podstawowa (Barneskole) – klasy 1-7, w wieku od 6 do 13 lat
W pierwszym roku szkoły podstawowej uczniowie spędzają większość czasu grając w gry edukacyjne i ucząc się struktur społecznych, alfabetu, podstawowego dodawania i odejmowania oraz podstawowych umiejętności języka angielskiego. W klasach 2-7 są wprowadzane do nieco trudniejszych zakresów matematyki, języka angielskiego, religii (koncentrując się nie tylko
na chrześcijaństwie, ale także na wszystkich innych religiach, ich celu i historii), estetyce i muzyce. Ponadto pojawia się geografia, historia i nauki społeczne w piątej klasie.
Na tym poziomie system edukacji w Norwegii nie przewiduje występowania oficjalnych ocen. Jednak nauczyciel często pisze komentarze, analizy, a czasem nieoficjalną ocenę z testów. Testy należy zabrać do domu i pokazać rodzicom. Istnieje również test wprowadzający, który pozwala nauczycielowi dowiedzieć się, czy uczeń jest powyżej średniej lub potrzebuje pomocy w nauce.
Gimnazjum (Ungdomsskole) – klasy 8-10, w wieku od 13 do 16 lat
Kiedy uczniowie rozpoczynają naukę gimnazjum w wieku 12 lub 13 lat, zaczynają otrzymywać oceny za swoją pracę, co jest zgodne z systemem edukacji w Norwegii. Ich oceny wraz z ich lokalizacją w kraju decydują o tym, czy zostaną przyjęci do wybranej szkoły średniej II stopnia. Od ósmej klasy uczniowie mogą wybrać jeden dodatkowy przedmiot językowy (valgfag). Najczęściej wybieranymi są niemiecki, francuski i hiszpański, a także dodatkowe studia w języku angielskim i norweskim.
Uczeń może przystąpić do specjalnego egzaminu z danego przedmiotu wcześniej, pod warunkiem, że uzyskał zwolnienie z dalszego kształcenia w programie nauczania przedmiotu/szkoły średniej tego przedmiotu, zgodnego z systemem edukacji w Norwegii.
W 2009 roku norwescy piętnastolatki osiągnęli lepsze wyniki w Programie OECD w zakresie międzynarodowej oceny uczniów niż inne kraje skandynawskie, znacznie poprawiając wyniki w tym zakresie względem 2006 roku. Mimo to, 10% najlepszych uczniów w dziedzinie matematyki, według badania, wciąż posiadało znacznie uboższą wiedzę, niż ich rówieśnicy z Szanghaju, czyli liderzy powyższego zestawienia.
Szkoła średnia (Videregående skole) – stopnie VG1-VG3, w wieku od 16 do 19 lat
Poziom szkoły średniej w ramach systemu edukacji w Norwegii opiera się przede wszystkim na szkołach publicznych: w 2007 roku uczęszczało do nich 93% uczniów szkół ponadgimnazjalnych.
Do 2005 roku prawo norweskie uznawało prywatne szkoły średnie za nielegalne, chyba że oferowały „alternatywę religijną lub pedagogiczną”, więc jedynymi istniejącymi szkołami prywatnymi były szkoły religijne (chrześcijańskie), Steiner/Waldorf, Montessori i Danielsen. Pierwsze „standardowe” prywatne szkoły średnie II stopnia zostały otwarte jesienią 2005 roku. Videregående jest odpowiednikiem polskiego liceum.
Od czasu wprowadzenia reformy Kunnskapsløftet („obietnica wiedzy” lub „podnoszenie wiedzy”) jesienią 2006 roku, student może ubiegać się o studia ogólne (studia specjalistyczne) lub studia zawodowe (ścieżka yrkesfag). Wewnątrz tych głównych ścieżek znajduje się wiele ścieżek podrzędnych. Szkoła ponadgimnazjalna zazwyczaj oferuje program nauczania ogólnego i zawodowego.
System edukacji w Norwegii zakłada, że studia zawodowe zwykle odbywają się według typowej struktury o nazwie „model 2+2” – po dwóch latach szkolenia (z warsztatami i krótkim stażem
w przemyśle), student odbywa praktykę przez dwa lata w przedsiębiorstwie lub instytucji publicznej. Praktyka jest podzielona na jeden rok szkolenia i jeden rok efektywnej pracy. Niektóre programy nauczania są jednak w całości oparte na edukacji, a inne obejmują 3 lata praktyki zamiast 2.
Studenci kończący szkołę ponadgimnazjalną nazywają się po norwesku ,,Russ”. Większość z nich, podobnie jak to ma miejsce w polskiej kulturze, postanawia świętować zdobyty tytuł, nierzadko jeszcze przed oficjalnym ukończeniem nauki.
Nauczyciele w systemie edukacji w Norwegii
Tytuły nauczycieli w norweskich szkołach różnią się w zależności od posiadanych stopni i dzielą się na:
Nauczycieli przedszkolnych (Førskolelærer lub barnehagelærer): nauczyciele ci są zatrudnieni głównie w przedszkolach i pierwszych czterech klasach szkoły podstawowej. Aby zostać nauczycielem przedszkolnym w Norwegii, należy uzyskać tytuł licencjata na uniwersytecie.
Nauczycieli pomocniczych (Adiunkt): Nauczyciele ci pracują przede wszystkim między 5 a 10 klasą gimnazjum, ale niektórzy są również zatrudnieni w szkołach średnich, zwykle w mniej wymagających dziedzinach. Aby zostać adiunktem, należy uzyskać tytuł licencjata
na określonym kierunku na uniwersytecie. Wielu adiunktów studiowało inne kursy na niższym poziomie, które uczą jako przedmioty dodatkowe (nauczyciel matematyki mógł studiować fizykę na niższym poziomie, ale uczy obu). Ponadto wymagany jest roczny kurs pedagogiki.Wykładowców (Lektor): Wykładowcy pracują w gimnazjum i liceum, od 8 klasy do trzeciego roku liceum. Muszą uzyskać tytuł magistra na uniwersytecie oraz kurs pedagogiczny. Wykładowcy zazwyczaj mają bardziej akademickie podejście do nauczania niż inni nauczyciele.
Szkolnictwo wyższe w systemie edukacji w Norwegii
Szkolnictwo wyższe dzieli się zasadniczo na:
Uniwersytety: koncentrują się na przedmiotach teoretycznych (sztuka, humanistyka, nauki przyrodnicze). Można uzyskać tytuł licencjata (3 lata), tytuł mistrza (5 lat) lub tytuł doktora
(8 lat). Uniwersytety prowadzą również szereg studiów zawodowych, w tym prawo, medycynę, stomatologię, farmację i psychologię, ale są to zazwyczaj oddzielne wydziały, które mają niewiele wspólnego z resztą instytucji uniwersyteckiej.Kolegia uniwersyteckie (høyskole): oferują szeroki zakres wyborów edukacyjnych, w tym studia uniwersyteckie na poziomie licencjackim, magisterskim i doktoranckim, stopnie inżynieryjne i zawodowe, takie jak nauczyciel i pielęgniarka. System ocen jest taki sam, jak
w przypadku uniwersytetów.Szkoły prywatne: specjalizują się w popularnych przedmiotach o ograniczonych możliwościach w szkołach publicznych, takich jak zarządzanie przedsiębiorstwem, marketing lub sztuki piękne. Szkoły prywatne w ramach systemu edukacji w Norwegii nie są zbyt częstym wyborem młodzieży, chociaż odsetek studentów uczęszczających do szkół prywatnych wynosi 10%
w szkolnictwie wyższym, w porównaniu do 4% w szkołach średnich i 1,5% w szkołach podstawowych.

Mam na imię Krystian i jestem poznaniakiem. Od 2 lat pracuję jako tłumacz języka norweskiego i twórca artykułów o tematyce lingwistycznej. W swojej pracy cenię elastyczność i możliwość nieustannego rozwoju, dzięki czemu swoim doświadczeniem i praktyczną wiedzą chętnie się z Wami podzielę. Poza pracą czas wolny spędzam na basenie, gdzie od ponad 7 lat amatorsko uprawiam pływanie. Jest to dla mnie fantastyczny relaks i odprężenie po długim dniu oraz solidna dawka pozytywnej energii na cały następny dzień.